Eind april was het zover: het coalitieakkoord tussen GroenLinks, CDA en Nieuw Elan werd ondertekend. Goed nieuws voor VoedselPark Gnephoek: we mogen blijven of krijgen een nieuwe permanente locatie wanneer op ons deel van de Gnephoek uiteindelijk tocht wordt gebouwd.

Op ons voedselpark staat permacultuur centraal. Met een blijvend duurzame maatschappij voor ogen is een energiezuinige en milieuherstellende voedselteeltmethode een belangrijke bouwsteen. Alhoewel het verder gaat dan tuinieren alleen, is permacultuur recentelijk vooral bekend als ontwerpsysteem voor efficiënte en milieuherstellende moestuinen en voedselbossen. Permacultuur gaat uit van balans en biodiversiteit. Zoals in een bos, waar bomen, struiken, planten op een gezonde bodem, samen met vogels, insecten, dieren en allerlei andere leven een evenwichtig en veerkrachtig ecosysteem vormen. En systeem dat zichzelf in stand houdt zonder toevoegingen van buitenaf, zoals mest, compost en andere bodemverbeteraars.

In een permacultuurtuin zie je vaak andere ook planten dan in een 'gewone' moestuin. Sommige planten kunnen elkaar positief of negatief beïnvloeden. Zo zijn er planten die beestjes op afstand houden waar andere planten slecht tegen kunnen. Of sommige planten zorgen voor stofjes in de bodem, waarvan andere soorten beter groeien. Door van die planten de eetbare soorten bij elkaar te zetten dragen we bij aan een gezondere en productiever planten. De lijst met voordelen is aanzienlijk.

Een tuin in balans herbergt veel verschillende soorten planten, struiken en bomen. Elk heeft zijn functie in het totaal. Sommigen beschermen buurgewassen. Anderen bieden voedsel of schuilruimte aan insecten, vogels en kleine dieren, zoals: kikkers, padden en egels. En ook die hebben een fuctie in het hele systeem. Bijen en hommels zijn essetieel voor de bestuiving. Kikkers en sommige vogels zijn natuurlijke vijanden van bijvoorbeeld slakken.

Uit oogpunt van biodiversiteit, maar ook vanuit efficëntie is een permacultuur moestuin voor een groot deel ingericht met vaste planten. Gewassen waarvan je plukt wat je nodig hebt waarna de rest van de plant seizoenenlang verder groeit. Dit in tegenstelling van de bekende groentensoorten, zoals: sla, kool, biet, andijvie, paprika's, komkommers en tomaten, die na het seizoen afsterver of als totale plant worden geoogst. Vaste planten hoef je niet ieder seizoen op te kweken en te oogsten. Dat scheelt niet alleen energie, maar laat ook de bodem intact.

VoedselPark Gnephoek langs de Zaagmolenweg is primair een sociaal bewustwordingsproject. Door tuinieren kom je dichter bij de natuur en kun je zelf ervaren dat voedselproductie aanzienlijk energiezuiniger en lokaler kan. Hierbij baseren wij ons op de uitgangspunten van de wereldwijde Transition Town-beweging en ontwerpprincipes uit de permacultuur.

Ethische principes
Vanuit de permacultuur hanteren we drie belangrijke ethische principes: zorg voor de mens, zorg voor de aarde en eerlijk delen. Je hoeft dus helemaal geen groene vingers te hebben om op VoedselPark Gnephoek je steentje bij te dragen. Misschien ben jij beter in het organiseren, goed in het opzetten van workshops, een volbloed klusser, een culinair talent of superhandig met internet. Permancultuur gaat dan ook verder dan natuurlijk tuinieren alleen. Het gaat ook over energie, economie, huizenbouw en de manier waarop wij met elkaar omgaan.

Voedselbos
Op de Gnephoek hopen wij onder meer te demonstreren dat een voedselbos productieve teeltmogelijkheden biedt, waarbij de bodemvruchtbaarheid toeneemt, de biodiversiteit groeit en er geen (of heel weinig) inbreng van buitenaf nodig is, zoals: arbeid, mest en compost. Kunstmest en bestrijdingsmiddelen worden sowieso niet gebruikt. Naast bomen en struiken is de teelt van vaste eetbare planten belangrijk. In tegenstelling tot de éénjarigen die wij voornamelijk eten (kool, tomaten, paprika's, komkommer, biet, wortel, enzovoort) vereisen vaste planten, zoals: snijbiet, eeuwig moes, rankspinazie en vele andere soorten, geen jaarlijkse aanplant, geen extra meststoffen, minder energie en geen verstoring van de bodem.

Meedoen?
Spreek jou dit allemaal aan? Kom eens kennismaken en kijk wat jij voor VoedselPark Gnephoek kan betekenen.

Ons eerste project, VoedselPark Gnephoek, wordt steeds concreter. Op het oude Bakker Visserterrein starten wij één van de grootste én ambitieuze stadslandbouwprojecten van Alphen. De ruim 3000 vierkante meter grote tuin is in eerste instantie niet als moestuin aangelegd, maar als educatief project om meer te leren over duurzame teeltmethoden zoals permacultuur. Bij het toepassen van  permacultuur wordt de grond zo min mogelijk verstoord en wordt er gebruik gemaakt van meerjarige planten. Voor wie wil weten waar het park precies wordt aangelegd, hebben we hierboven de schets even over een satellietopname van Google Maps gelegd.

Met de gemeente is afgesproken dat Transition Town Alphen sowieso de komende 5 jaar gebruik mag maken van het voorheen braakliggende terrein. Inmiddels is ervoor gezorgd dat de vorm van het Park zichtbaar begint te worden. Volledig conform de permacultuur-aanpak zijn we op VoedselPark Gnephoek begonnen met de paden, die we maken van hergebruikt materiaal. Ook zijn de eerste stappen voor de 'geodome' (een bolkas) gezet en rijst de kruidenspiraal langzaam op uit de grond. 

Peter Kwanten maakte deze mooie panoramafoto: